Osada Czorsztyn na półwyspie Stylchyn

Osada Czorsztyn – zapomniany skarb nad Jeziorem Czorsztyńskim

Jeszcze kilkanaście lat temu Osada Czorsztyn tętniła życiem. Drewniane wille i pensjonaty gościły turystów, odbywały się tu lokalne spotkania i konferencje, a wokół roznosił się zapach regionalnych potraw. Dziś, niestety, ten malowniczy kompleks, niegdyś wizytówka regionu, stoi opuszczony i niszczeje. Co przyniesie przyszłość Osadzie Czorsztyn?

Historia i wyjątkowa architektura

Osada Czorsztyn, dawniej znana jako Osada Turystyczna Czorsztyn, to wyjątkowy kompleks skansenowo-turystyczny położony na półwyspie Stylchyn, nad północnym brzegiem Jeziora Czorsztyńskiego. Powstała jako efekt przeniesienia zabytkowych budynków z terenów, które miały zostać zalane podczas budowy zapory na Dunajcu. Dzięki temu udało się ocalić 31 unikatowych obiektów architektury drewnianej i kamiennej – od wiejskich chałup i budynków gospodarczych po eleganckie wille i pensjonaty w stylu podhalańskim.

Lokalizacja i widoki zapierające dech w piersiach

Położenie Osady Czorsztyn to jej niepodważalny atut. Z jej terenu rozpościera się niesamowita panorama pięciu parków narodowych: Gorców, Pienin, polskich i słowackich Tatr oraz Babiej Góry. Widać stąd również dwa średniowieczne zamki – Czorsztyn i Niedzicę – oraz urokliwy kościół we Frydmanie. To miejsce pełne historii, przyrody i kulturowego dziedzictwa.

Zamknięte bramy i niepewna przyszłość

Choć osada była kiedyś prężnym ośrodkiem turystycznym, dziś budynki są zamknięte, a cały teren został wykupiony przez prywatnego inwestora. Niestety, zamiast rewitalizacji, widać jedynie postępującą degradację. Nieotaczana odpowiednią opieką, Osada Czorsztyn popada w ruinę, a teren wokół zarasta nie tylko ostami, ale także nowoczesnymi domkami letniskowymi, które zmieniają krajobraz regionu.

Nadzieja na ocalenie

W 2021 roku Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków wszczął postępowanie o wpisanie Osady Czorsztyn do rejestru zabytków, co miało na celu ochronę jej historycznej wartości. Ostatecznie, 29 września 2023 roku, kompleks oficjalnie uzyskał ten status. To krok w stronę ratowania osady, choć jednocześnie oznacza ograniczenia w prowadzeniu jakichkolwiek prac bez zgody konserwatora.

Czy Osada Czorsztyn odzyska dawną świetność?

Osada Czorsztyn ma ogromny potencjał turystyczny. Jej unikalna architektura, piękne położenie i historia mogłyby przyciągać rzesze turystów, podobnie jak inne skanseny w Polsce. Kluczowe jest jednak podjęcie działań, które uchronią ten wyjątkowy kompleks przed dalszym niszczeniem. Czy nowy właściciel podejmie się rewitalizacji? Czy uda się przywrócić życie temu miejscu? Na te pytania odpowiedź przyniosą kolejne lata.

Jedno jest pewne – Osada Czorsztyn to miejsce, które warto ocalić dla przyszłych pokoleń.